Druga część tytułu tego podkastu dobrze oddaje nasze krytyczne nastawienie do wyliczanki znanej jako sześć prawd wiary. Ponieważ w trakcie rozmowy nie nawiązujemy wprost do tytułowych określeń, podajemy tutaj krótki komentarz wyjaśniający użyte słowa:
Dziwoląg – ponieważ jest to zestaw tez wzorowany formalnie na twierdzeniach naukowych, co jest dziwacznym pomieszaniem wiary i wiedzy. Również dobór i sposób ujęcia treści jest co najmniej dyskusyjny.
Endemit – gdyż taki zestaw występuje tylko w Polsce.
Nasz wniosek: Trzeba wyrzucić sześć prawd wiary z wszystkich katechizmów i podręczników do katechizacji. Każda próba reformy jest tylko wzmacnianiem fałszywej perspektywy, jaką narzuca forma i treść tej wyliczanki.
O różnicy między wiarą a wiedzą:
Bóg to nie krasnoludek. Czym jest wiara? - Więź (wiez.pl)
Historię powstania i rozpowszechnienia się w Polsce sześciu prawd wiary opisuje Jarema Piekutowski w Tygodniku Powszechnym: Prawdy znikąd, “Tygodnik Powszechny” 26.06.2016.
Zbigniew Kubacki jest krytyczny, ale chce sześć prawd wiary reformować, a nie wyrzucić z katechizmów:
Krytycznie o sześciu prawdach wiary i przepowiadaniu Kościoła, „Studia Bobolanum” 30 (2019) 4, s. 5–33.
Janusz Królikowski kontynuuje myśl Kubackiego. Podaje też wiele ciekawych informacji o wcześniejszych inicjatywach katechizmowego wyliczenia głównych prawd wiary: Sześć prawd wiary. Geneza i niektóre aspekty treściowe, “Teologia w Polsce” 15 (2021) 1, s. 7–34.
Liczba odsłon oraz dominujący ton komentarzy są dla nas zobowiązaniem. Podkast trzeba kontynuować, a jego poziom podnosić.
Natomiast zróżnicowanie komentarzy pokazuje, że temat „Sześć prawd wiary” jest ciągle ważny, poruszający.
Nie jest możliwe podjęcie tutaj merytorycznej dyskusji z poszczególnymi komentarzami, a więc podamy tylko kilka uwag syntetyczne odnoszących się do wypowiedzi słuchaczy.
Obaj mamy tę samą krytyczną opinię o zestawie sześciu prawd wiary, a więc nasza rozmowa nie była ścieraniem się poglądów, ale dość zgodną wymianą myśli na wybrany temat. Większość komentatorów w większym lub mniejszym stopniu podziela nasze stanowisko.
Ale w komentarzach pojawiły się także głosy tych, dla których sześć prawd wiary jest tekstem ważnym, a nawet drogim. Ci komentatorzy ocenili naszą rozmowę krytycznie lub bardzo krytycznie. To pokazuje, że ten na pozór prosty tekst ma w sobie pewną moc, swoistą perspektywę ujmowania wiary.
W kilku komentarzach, również w mailu skierowanym na adres podkast@dogmatyka.pl, wytknięto nam radykalizm konkluzji.
Bronię naszego radykalizmu, jednoznaczności wniosków. Jest to po prostu rozmowa dwóch teologów. Nasze stanowisko jest więc tylko opinią teologiczną dotyczącą tekstu, który nie ma kościelnej rangi autorytatywnej. Nie sądzę, aby wymóg dialogiczności wykluczał stawianie takich jednoznacznych konkluzji, które inni teologowie w innych dyskusjach będą mogli poddać krytyce.
A gdyby kiedyś gremia decyzyjne zastanawiały się, czy nie usunąć sześciu prawd wiary z początkowego nauczania religii, nasz głos będzie po prostu jednym z wielu uczestniczących w takiej dyskusji.
Dziękujemy za wysłuchanie naszej rozmowy i wszystkie komentarze.
Marek Kita, Jan Słomka